هیپنوتیزم اریکسونی

هیپنوتیزم اریکسونی نامی است که به حالت خاصی از هیپنوتراپی اطلاق می شود، که توسط روانشناس، میلتون اریکسون، مورد استفاده قرار می گرفته و آموزش داده می  شده است. به عبارتی روش بسیار خاصی از هیپنوتیزم را توصیف می کند.

برخلاف روش های رایج و سابق هیپنوتراپی، هیپنوتیزم اریکسونی از پشنهاد غیر مستقیم، استعاره و داستان پردازی برای تغییر رفتار ها بهره می برد، به جای اینکه از پیشنهادات مستقیم استفاده کند.

میلتون اریکسون را بسیاری به عنوان “پدر هیپنوتراپی مدرن” می شناختند. کار او بسیاری از اشکال درمان اعم از درمان کوتاه مدت، ان ال پی و تصویر سازی هدایت شده را تحت تاثیر قرار داد.

همچنین از دیگر جملاتی که در رابطه با اریکسون گفته می شد این است که ” او بهترین تراپیست یا درمانگری است که تا کنون بر روی زمین زندگی کرده است.” در این مطلب، می خواهیم توضیحاتی را در رابطه با تارخچه اریکسون و اینکه چگونه روش او هیپنوتراپی مدرن و متخصصان را تحت تاثیر قرار داده است، ارائه دهیم.

هیپنوتراپی

میلتون اریکسون کیست؟

او روانشناسی بود که تخصصش در روانشناسی خانواده و هیپنوتیزم پزشکی بود. در سن 17 سالگی، او با گرفتن بیماری فلج اطفال، فلج شد. ثابت و بی تحرک به دلیل شرایطی که داشت، اریکسون جوان، شروع به مشاهده اطرافیان خود کرد.

او به شدت راجع به اهمیت ارتباط غیر کلامی مانند زبان بدن (body language) و تن صدا، و روشی که در آن این دو چیزی را که واقعا گفته شده بود را نقض می کردند، آگاه شد.

او به میزان زیادی علاقه مند به طرز رفتار مردم و دلیل اینکه چرا به این شیوه عمل می کنند، شده بود. او می خواست که بیاموزد چگونه برخی رفتار های خاص را یم توان تحت تاثیر قرار داد تا خروجی های متفاوتی داشته باشند.

اریکسون همچنین “خاطرات بدن” (body memories) را هم تجربه کرد. به وسیله تمرکز کردن بر خاطره فعالیت ماهیچه های سابق بدنش، او توانست کم کم کنترل را به دست بگیرد و بدنش را تکان دهد. نهایتا، توانست دوباره صحبت کند و از بازوهایش استفاده کند. با اینکه هرگز نتوانست دوباره به طور کامل استفاده از پاهایش را بازپس گیرد، توانست به کمک عصا راه برود.

پس از 50 سال، کار اریکسون توانست یک تغییر بنیادی در هیپنوتیزم مدرن به وجود آورد و همچنین عمل هیپنوتیزم را متحول سازد. هیپنوتیزم اریکسونی، اکنون به عنوان نوع به شدت موثری از درمان محسوب می شود.

هیپنوتیزم اریکسونی

خلسه هیپنوتیزم (تغییر آگاهی) در شکل های گوناگونی وجود دارد و همه ما را در زندگی روزمره مان تحت تاثیر قرار می دهد. خلسه معمولا شناخته شده و استفاده می شود تا تغییر هایی را به وجود آورد، مانند کاری که در هیپنوتراپی انجام می دهد.

اما این حالات در حقیقت چیزی هستند که ما همه روزه در حال تجربه اش هستیم، مانند خیال بافی کردن. هیپنوتراپی سنتی استفاده از این تغییر آگاهی برای اهداف درمانی است. از تلقین مستقیم استفاده می کرد تا تغییرات مثبتی را در رفتار ایجاد کند.

هیپنوتیزم اریکسونی از تلقین غیر مستقیم بهره می برد. تکنیک هایی که در هیپنوتراپی سنتی به کار برده می شوند برای اکثر افراد و نه همه جواب گو هستند. در حقیقت افرادی هستند که در برابر این تلقین ها مقاومت می کردند، که آیا معنا دارند یا خیر.

هیپنوتیزم اریکسونی

هیپنوتیزم اریکسونی از تلقین غیر مستقیم استفاده می کند زیرا مقاومت نشان دادن در برابر آن بسیار سخت تر است. و این بدین دلیل است که ضمیر خودآگاه نمی توانند این ها را به عنوان تلقین تلقی کند. معمولا این تلقین ها در قالب به عنوان مثال داستان و یا استعاره بیان می شوند.

“چشم های تو شاید خسته شوند هنگامی که این داستان گفته می شود، تو اجازه داری که آن ها را ببندی و تو می توانی این کار را بکنی. اگر چشم هایت را ببندی شاید تجربه ای لذت بخش و عمیق از حس راحتی داشته باشی همانطور که شروع به ریلکس کردن می کنی.”

این روش تلقین کردن به احتمال بسته شدن چشمان مشتری اشاره دارد، به جای این که یک فرمان مستقیم باشد. اریکسون متوجه شد که این روش القا بدون مقاومت خودآگاه به خوبی کارایی دارد. مابین کار هایش او روش هایی از تغییرات اولیه را گسترش داد که با آن، به ظاهر یک مکالمه نرمال به نظر می آمد. این کار به ضمیر نیمه هوشیار (نیمه آگاه) کمک میکرد، بدون اینکه خبری از مقاومت ضمیر خودآگاه باشد.

“هر شخصیف یک فرد خاص است. بنابراین، روان درمانی بایستی به نوعی شکل بگیرد تا نیاز های خاص هر فرد را تحقق ببخشد به جای اینکه شخص را متناسب با بستر تحمیلی یک نظریه فرضی از رفتار انسان قرار دهیم.” -میلتون اریکسون

نکات کلیدی هیپنوتیزم اریکسونی

اریکسون یک روش خاص برای هیپنوتراپی داشت، که البته متاسفانه این اعتقاد وجود دارد که متد های درمانی اش با او مردند. منتها عناصر به خصوصی از روش او هستند که شناخته، آنالیز و اصلاح شده اند که در حال حاضر نکات کلیدی هیپنوتیزم اریکسونی هستند.

هیپنوتیزم

انعطاف پذیری بالای روش

اریکسون به شدت منعطف بود و می توانست روشش را مطابق با هر مراجعه کننده اجرا کند. او متوجه شد که هر فرد مراجعه کننده به روشی درخور و مناسب خودش احتیاج دارد. گاهی اوقات او می توانست غیر مستقیم و نرم باشد، و گاهی مستقیم و تهاجمی. در زمان های دیگر، هیپنوتیزمی که او به کار می برد، به سختی به عنوان هیپنوتیزم واقعی شناخته می شد.

اریکسون در متناسب کردن جلساتش مهارت هایی را کسب کرده بود. او زمانی را اختصاص می داد تا مرجوعی اش را بشناسد تا بتواند به او کمک کند تجربیاتش را بفهمند و از این استفاده می کرد تا تغییرات را ایجاد کند.

استفاده از علائم برای تغییر ایجاد کردن

اریکسون معمولا به مشکلات بیمارش به عنوان یک پروسه نگاه می کرد. او بر این باور بود که علائم و نشانه ها بخشی از این پروسه بودند، پس بر تغییر دادن این علائم تمرکز می کرد ( به عنوان مثال، بر شدت یا محل آن) تا بتواند کل الگوی مشکل را تغییر دهد. مثلا، اگر بیماری با وسواس شدید نیاز داشت که دست هایش را 50 مرتبه در روز بشوید، اریکسون به آن ها تعلیم می داد که 100 مرتبه این کار را بکنند. او معتقد بود كه این امر باعث می شود رفتار از یك اجبار داخلی ، به یك رفتار بیرونی تحمیل شده ، تغییر یابد و در نتیجه كمتر قانع كننده شود.

روانشناسی هیپنوتیزم

درگیر کردن ضمیر ناخودآگاه

اریکسون بر این باور بود که ضمیر ناخودآگاه شامل تمامی منابع لازم به جهت ایجاد تغییرات مثبت می شود، پس تمرکزش را بر درگیر کردن ضمیر ناخود آگاه به هر طریقی که بشود، گذاشت.

او مفهوم فرویدی را قبول نداشت، که دلیل مشکلات باید از گذشته حذف شود. زبان ضمیر ناخودآگاه استعاره و تصویر سازی است. اریکسون این را می دانست، و به همین دلیل هم استعاره ها، داستان های درمانی، جوک ها و معما ها از عناصر حیاتی عملکردش بودند.

ضمیر ناخودآگاه، این داستان ها را به عنوان پیام های رمز نگاری شده ای پردازش می کرد. این ضمیر قادر بود که پیام نهفته در داستان را بفهمد، در حالی که ضمیر خودآگاه اینطور نبود. این داستان گفتن به ضمیر ناخودآگاه، به عبارتی ساده، مفهوم هیپنوتیزم را می رساند.

اریکسون اهمیت هیپنوتیزم به عنوان یک ابزار درمانی را فهمیده یود. همین فهمدین بود که منجر به گسترش و توسعه هیپنوتیزم غیر مستقیم و یا کلامی شده بود. این روش جدید از هیپنوتراپی سنتی و دستور العمل مستقیم “شروع یک حالت خلسه مانند” پیشی گرفت و به جای آن یک روش جزئی تر را به تصویب رساند، که تحت عنوان هیپنوتیزم اریکسونی شناخته می شود.

سخن آخر

برای انجام یک هیپنوتیزم موفق، به بهترین روانشناس تهران، مراجعه بفرمایید.