روانشناسی ورزشی
روانشناسی ورزشی
استرس ناشی از رقابتها در ورزشکاران می تواند هم از لحاظ فیزیکی و هم روانی به شیوه ای بروز کند که تاثیر منفی بر روی عملکرد ورزشی آن ها بگذارد. ممکن است عصبی شوند، ضربان قلبشان افزایش یابد، عرق سرد بر پیشانیشان بنشیند و نگران نتیجه رقابتشان شوند. تمرکز بر روی کاری که مشغولش هستند برای آنها سخت می شود.
این موضوع مربیان را علاقه مند به روانشناسی ورزشی به خصوص در حوزه اضطراب رقابتی، کرده است. این علاقه منجر به تمرکز بر روی فعالیت هایی شده که ورزشکار با انجامشان در مواقع رقابت، کنترل خود را حفظ کرده و عملکردش را بهینه کند. این تکنیک ها به ورزشکار یاد می دهد که ریلکس باشد و تمرکز خود را به نحو مثبتی به کاری که انجام می دهد معطوف کند و برای مسابقات و رقابت ها آماده شود.
روانشناسی ورزشی
خصوصیات روانی 4گانه
تمرکز، اعتماد به نفس، کنترل و تعهد به طور معمول به عنوان خصوصیات روانی اصلی در نظر گرفته می شوند که برای عملکرد موفق در اکثر ورزش ها مورد نیاز هستند.
تمرکز-توانایی حفظ تمرکز
اعتماد به نفس-اعتماد به توانایی های فردی
کنترل-توانایی کنترل احساسی فارغ از حواس پرتی
تعهد-توانایی سخت کار کردن تا رسیدن به اهداف تعیین شده
تکنیک های ریلکسیشن، تمرکز یافتن و تصورات ذهنی به ورزشکار برای دستیابی به خصوصیات 4گانه کمک می کند.
تمرکز
این ویژگی روانی برای تمرکز بر روی کار در دست انجام است. اگر ورزشکار از تمرکز خوبی برخوردار نباشد، توانایی های ورزشی اش برای انجام کار، بهینه و کارآمد نخواهد بود.
بر اساس تحقیقات انواع تمرکز شناخته شده اند:
- پیوستگی های باریک گسترده(broad narrow continuum) : ورزشکار بر روی رنج بزرگ یا کوچکی از محرک ها تمرکز می کند.
- پیوستگی های داخلی خارجی (Internal External continuum) : ورزشکار بر روی محرک های درونی (احساسات) و یا محرک های خارجی (مثلا توپ) تمرکز می کند.
انواعی از حواس پرتی ها شامل اضطراب، خستگی، اشتباهات، مدیریت، افکار منفی و… می شوند.
استراتژی ها برای بهبود وضعیت تمرکز کاملا شخصی هستند. یک روش برای حفظ تمرکز این است که برای هر جلسه یا رقابت یک هدف جداگانه تعیین کنید. این به ورشکار کمک می کند که بر جنبه های مختلف عملی که انجامش می دهد تسلط داشته باشد.
ورزشکار می تواند یک روتین برای خودش تعیین کند که شامل شب قبل، صبح مسابقه، قبل از مسابقه و پس از مسابقه می شود که اگر این روتین ها دارای ساختار مناسبی باشند و به خوبی برنامه ریزی شده باشند می توانند کمک زیادی به متمرکز شدن کنند.
تمرکز در روانشناسی
اعتماد به نفس
اعتماد به نفس ناشی از مقایسه ای است که ورزشکار بین توانایی هایش و هدف هایش انجام می دهد. ورزشکار اگر بداند که توانایی رسیدن به هدف هایش را دارد آن وقت از اعتماد به نفس زیادی برخوردار خواهد بود.
وقتی ورزشکار اعتماد به نفس داشته باشد، تمایل خواهد داشت : مقاومت کند حتی اگر چیزی مطابق برنامه پیش نرود، اشتیاق نشان می دهد، رویکرد مثبتی دارد و سهم خودش در مسئولیت های مربوط به برد یا بخت را قبول می کند.
برای تقویت اعتماد به نفس، ورزشکار می تواند از تصورات ذهنی بهره بگیرد :
- تجسم عملکرد خوب قبلی تا یادآور دیدگاه و حس باشد.
- تصور سناریوهای مختلف و اینکه چطور با هرکدام باید کنار آمد.
تنظیم کردن خوب هدف، می تواند احساس موفق شدن را در ورزشکار پدید بیاورد. وقتی ورزشکار می بیند که به هدف های کوتاه مدتش می رسد و دارد به سمت هدف های بلند مدتش حرکت می کند، اعتماد به نفسش رشد می یابد.
اعتماد به نفس بالا
افکار-افکار مثبت مربوط به موفقیت
احساسات-هیجان زده، خونسردی، پیشبینی کردن، آماده
تمرکز-تمرکز بر روی خود فرد، بر روی ورزش موردنظر
رفتار-انجام دادن نهایت تلاش و تعهد، علاقه مند به استفاده از فرصت ها، عکس العمل مثبت به اشکالاتی که پیش می آید و…
اعتماد به نفس پایین
افکار-منفی، شکست خورده، شک و تردید
احساسات-ناراحت، ترس، علاقه نداشتن به مشارکت
تمرکز-بر روی دیگران، بر روی موضوعات کم اهمیت
رفتار-عدم تلاش، تمایل به تسلیم شدن، ریسک پذیر نبودن، درصورت پیش آمد مشکل دیگران را مقصر شمردن
کنترل
فهمیدن اینکه ورزشکار با احساسات خاصی درگیر است و فهمیدن دلیل آن، قدم مهمی برای کمک به ورزشکار جهت کنترل احساسی است. توانایی ورزشکار در کنترل احساساتش در مقابل ناملایمی ها و همچنان روحیه مثبت خود را حفظ کردن برای عملکرد موفقیت آمیز امری ضروری و مهم است.
دو احساسی که معمولا با عملکرد ضعیف ارتباط نزدیک دارند، اضطراب و عصبانیت هستند. اضطراب به دو صورت بروز می کند: فیزیکی (دلشوره داشتن، عرق کردن، حالت تهوع و…) و روانی (نگرانی، افکار منفی، گیجی، فقدان تمرکز). ریلکسیشن تکنیکی است که برای کاهش اضطراب نیز کاربرد دارد.
تعهد
عملکرد ورزشی بستگی به تعهد ورزشکار به اهدافی دارد که در طول سال ها برای خود برگزیده است. در رقابت با این اهداف، ورزشکار باید جنبه های زیادی از زندگی روزمره را مدیریت کنند. تعهدها و رقابت های زیادی مانند کار، تحصیلات، خانواده، دوستان، زندگی اجتماعی و …
خیلی از مردم می توانند با بخشی از تعهد ورزشکار همراه با سطح مناسبی از پشتیبانی و بازخورد مثبت، ارتباط داشته باشند به خصوص در مواقعی مانند بیماری، زخمی شدن و یا عملکرد ضعیف ورزشکار.
تعهد در روانشناسی
آموزش مهارت های روانشناسی
آموزش مهارت های روانشناسی به ورزشکاران به بهبود مهارت های روحی و روانی مانند اعتماد به نفس، انگیزه، توانایی خونسرد بودن تحت فشارهای سنگین، توانایی متمرکز بودن می انجامد و معمولا دارای سه فاز است :
- فاز تحصیلات، که در ان ورزشکار اهمیت مهارت های روانشناسی و تاثیرشان بر عملکرد را یاد می گیرد.
- فاز اکتساب، در این فاز ورزشکار استراتژی ها و تکنیک های تقویت مهارت های روانشناسی خاصی که نیاز دارد را فرا می گیرد.
- فاز تمرین، ورزشکار مهارت های روانشناسی اش را توسط تمرین های پیوسته، محرک ها و رقابت واقعی توسعه می دهد.
برای فراگیری آموزش های روانشناسی ورزشی، می توانید با مراجعه به بهترین روانشناس تهران، آموزش های لازم را دریافت کرده و درنهایت به نتیجه دلخواهتان برسید.